Ruimtelijke puzzel per provincie

Om tot een inrichtingsplan voor Nederland te kunnen komen, moet eerst duidelijk zijn wat de ruimtevragers zijn. De provincies, waterschappen en gemeentes hebben dit gedaan in hun omgevingsvisies. De nationale opgaven, doelen en richtlijnen vanuit de diverse nationale programma’s (zoals benoemd in de Nationale Omgevingsvisie en de Ruimtelijke Ordeningsbrief) zijn per provincie samengebracht in een zogeheten startpakket. 

Startpakketten

Dit startpakket vormt de basis voor het leggen van de ruimtelijke puzzel per provincie. De 12 provincies gaan nu aan de slag om met de waterschappen en gemeenten de nationale opgaven en doelen ruimtelijk te vertalen, te combineren en in te passen in hun eigen provinciale plannen. Want pas regionaal wordt duidelijk waar de kansen liggen en waar het knelt.

In het startpakket zitten concrete opgaven die direct ruimtelijk in te passen zijn (bijvoorbeeld 100.000 woningen), maar ook globalere doelen/opgaven, zoals ‘rekening houden met zeespiegelstijging’ of ‘meer ruimte voor waterberging’. Omdat nog niet alle opgaven concreet zijn, werken provincies en het Rijk nauw samen om kansen te benutten en keuzes te maken als er knelpunten zijn. De VNG, IPO en UvW hebben een handreiking gebiedsgericht werken opgesteld als onderdeel van het startpakket.

Ruimtelijk arrangement

Provincies ronden in oktober 2023 deze zoektocht af met een ruimtelijk voorstel. Daarin zijn de nationale opgaven en decentrale opgaven opgenomen. Vervolgens werken Rijk en provincie naar een ruimtelijk arrangement eind 2023. Daarin maken het Rijk en provincies wederkerige, bestuurlijke afspraken die nodig zijn om de gelegde puzzel daadwerkelijk uit te voeren.

Novi principes

In de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) is uiteengezet hoe alle belangen worden gewogen en hoe die allemaal in ons land kunnen worden ingepast. Daarbij gelden drie principes die aan de basis staan van de Nationale Omgevingsvisie: voorrang geven aan meervoudig ruimtegebruik (in plaats van enkelvoudig ruimtegebruik), het centraal stellen van gebiedskenmerken en het voorkomen van ‘afwenteling’, ofwel het niet meer afschuiven van problemen en lasten op generaties na ons of op andere gebieden.

Ruimtelijke kwaliteit

Bij het inpassen van de opgaven worden de NOVI-principes toegepast en staat ruimtelijke kwaliteit voorop. Dit is vastgelegd in het Programma Mooi Nederland.