De Omgevingsagenda is de basis voor de bestuurlijke samenwerking tussen Rijk en regio voor de fysieke leefomgeving. De agenda benoemt de gezamenlijke opgaven per landsdeel vanuit de nationale, provinciale en gemeentelijke omgevingsvisies. De focus ligt hierbij op opgaven die met elkaar samenhangen en om een gebiedsgerichte aanpak vragen en waarbij verschillende sectoren als mobiliteit, energie, landbouw, economie, natuur en gebouwde omgeving en ook Rijk en regio elkaar nodig hebben in de uitvoering.
Wat speelt waar en wat is het meest urgent
Landsdeel Oost is al eerder gestart als pilot en in de andere vier landsdelen vinden momenteel verschillende werksessies plaats tussen provincies, gemeenten en ministeries om te bepalen welke opgaven in het gebied aandacht vragen en welke daarvan het meest urgent zijn. Er wordt ook bekeken welke trajecten er al lopen – zoals woon- en regiodeals, IBP vitaal platteland en mirt-trajecten. Zijn de bestaande trajecten voldoende om te bereiken wat in de NOVI staat ten aanzien van het duurzaam en prettig leefbaar houden van ons land? Zo niet, dan kan de Omgevingsagenda voorstellen om bestaande trajecten met elkaar te verbinden, of hieraan elementen toe te voegen. De Omgevingsagenda’s bevatten uiteindelijk een gezamenlijk beeld van de opgaven waar de verschillende overheden elkaar nodig hebben. Ook bieden ze een overzicht van de besluiten voor uitvoering, via afspraken over:
- vasthouden wat al loopt (lopende rijk-regio programma’s, initiatieven);
- verbinden wat nodig is (koppelen van programma’s);
- vernieuwen waar kansen liggen (extra impuls, nieuwe aanpak).
Overheden geven zo samen vorm aan complexe en samenhangende opgaven, brengen meer samenhang aan tussen besluiten die worden genomen en leggen de basis voor op elkaar afgestemde beslissingen als één overheid.
Planning
In vier landsdelen (Noord, Zuid, Zuidwest, Oost) is inmiddels een start gemaakt met of wordt gewerkt aan bouwstenen voor de Omgevingsagenda. Elk landsdeel heeft hiervoor een projectteam dat bestaat uit vertegenwoordigers van Rijk, regio, provincie, gemeenten en waterschappen. Noordwest start medio dit jaar, maar werkt nu wel aan bouwstenen voor de Omgevingsagenda, zoals de verstedelijkingsstrategieën voor de Metropoolregio Amsterdam (MRA) en de Metropoolregio Utrecht (MRU). De Omgevingsagenda’s zullen uiterlijk najaar 2021 voor heel Nederland klaar zijn. De komende jaren krijgen ze stapsgewijs verder vorm. Landsdeel Oost is al eerder gestart als pilot en daarom is de eerste agenda al klaar in het voorjaar van 2020.