Reiding: “Bewoners steken vaak enorm veel energie en tijd in projecten om hun leefomgeving te verbeteren. Goede samenwerking tussen bewoners, lokale overheden en andere organisaties is essentieel en verdient extra aandacht. Nationale regels en protocollen zijn vaak niet de weg, wel kunnen we overheden helpen om op andere manieren te (leren) werken.”
De bijeenkomst vond plaats in een fraaie spiegeltent op het Van Grunsvenplein in het centrum van Heerlen en was de slotbijeenkomst van een succesvolle ‘Stadmaakweek’ tijdens het theaterfestival Cultura Nova. Een week waarin naast georganiseerde bijeenkomsten en workshops ook tal van initiatieven en gesprekken spontaan ontstonden op het braakliggende terrein en in een leegstaande loods op het Schinkel-Zuid terrein. Rond 10.00 uur waren zo’n 100 belangstellenden de zaal binnengestroomd. Na een korte inventarisatie bleek dat ongeveer de helft van de aanwezigen uit bewoners bestond.
Schaalniveaus
Door in kleine gemengde groepjes met elkaar in gesprek te gaan over de toekomst van de leefomgeving in Zuid-Limburg, regio Parkstad en Heerlen stad werd snel duidelijk hoe ingewikkeld het is om vanuit die verschillende schaalniveaus te denken en elkaar te begrijpen. Om vervolgens de verschillende behoeftes en belangen bij elkaar te brengen. Een van de bewoners vertelde dat hij was gekomen voor de toekomst van zijn kleinkinderen, anderen wilden vooral het behoud van de tijdelijke Stadstuin bij de gemeente aankaarten. De gemeente Heerlen heeft op haar beurt woningbouw voorzien op het braakliggende terrein. Emiel Reiding: “Met de NOVI hopen we een manier te bieden om regionaal en nationaal in gesprek te zijn én blijven over grote en kleinere opgaven. De regio moet daarbij de ruimte krijgen om de goede dingen te doen. De NOVI houdt zich bezig met wat je als Rijk kunt doen om dat te faciliteren.”
Spiegel voorhouden
“De ruimtelijke inrichting van ons land was vroeger gebaseerd op de industriële economie. Inmiddels ligt het zwaartepunt bij diensten en kennis. Dat vraagt ook een andere inrichting van ruimte en dat moet je meer van onderop regelen en organiseren”, stelde Hans Mommaas, directeur van het Planbureau van de Leefomgeving (PBL). “Soms moet je elkaar dan de spiegel durven voorhouden. Want mensen met ‘handen in de planten’ spreken een andere taal dan mensen in de vergaderzaal. Het is zaak elkaars taal te leren spreken, dan kun je elkaar ook echt verstaan.” De bijeenkomst maakte wel duidelijk dat bewoners en ambtenaren elkaar nog beter kunnen leren vinden. “Daar kun je de kunst van incasseren en improviseren goed bij gebruiken”, zei Jos Reinders, een van de initiatiefnemers van de stadstuin Schinkel-Zuid.”
Partners voor de leefomgeving
De Stadmaakweek in Schinkel-Zuid was een gezamenlijk initiatief van het ministerie van BZK, Provincie Limburg, IBA Parkstad, Gemeente Heerlen, Parkstad Limburg en Cultura Nova. Waarom dit juist onderdeel was van Cultura Nova verwoordde festivaldirecteur Rocco Malherbe: “De Stadmaakweek en dit debat passen goed in de manier waarop je het verhaal van de stad kunt vertellen. Dat doe je met verbeelding; door mensen te laten ervaren en beleven. Zo kun je mensen raken en overtuigen.” Ook de andere partners hebben het belang ervaren van op een andere manier in een andere omgeving met elkaar in gesprek te gaan en waar mogelijk nieuwe afspraken te maken over de leefomgeving. Dat dit nu al zijn vruchten afwerpt, blijkt uit een nieuwsbericht van 10 september in de regionale krant De Limburger. De kop daarvan luidt “Stadstuin Heerlen kan voorlopig blijven.”