1. Wat is de Nationale Omgevingsvisie (NOVI)?

In Nederland wonen we met ruim 17 miljoen mensen op ruim 41.000 km2. We willen graag dat ons land over 30 jaar nog steeds prettig en gezond is om in te wonen, werken en leven. Daarom is het belangrijk nu al na te denken over de keuzes die daarvoor nodig zijn. De overheid ontwikkelt hiervoor een nieuwe aanpak: de Nationale Omgevingsvisie.

De komende jaren krijgt iedereen op een of andere manier te maken met de overstap naar duurzame energie. Er zullen bijvoorbeeld meer windmolens en zonnepanelen nodig zijn. In zee en op het land. Tegelijkertijd willen we graag blijven genieten van ons landschap.

Voor 2030 moeten er 1 miljoen woningen zijn bijgebouwd op plaatsen waar de vraag heel groot is. Die woningen moeten ook betaalbaar en goed bereikbaar zijn.

De vraagstukken zijn groot en vaak met elkaar verweven. Ze vragen meer ruimte dan zomaar beschikbaar is in ons land. De Nationale Omgevingsvisie (NOVI)  helpt om keuzes te maken waar dat nodig is. Te kiezen voor slimme combinaties van functies waar dat kan. En er nu mee aan de slag te gaan en beslissingen niet uit te stellen of door te schuiven.

We doen dit samen met provincies, gemeenten, maatschappelijke organisaties, bedrijven en inwoners van ons land. Zo bouwen we aan een mooier en duurzamer Nederland.

2. Waar werkt de Nationale Omgevingsvisie aan?

De Nationale Omgevingsvisie (NOVI) richt zich op vier prioriteiten. Deze onderwerpen hebben onderling veel met elkaar te maken en ze hebben gevolgen voor hoe we onze fysieke leefomgeving inrichten. De Nationale Omgevingsvisie helpt bij het maken van de noodzakelijke keuzes.

Ruimte maken voor de klimaatverandering en energietransitie
Het klimaat verandert. De gevolgen hiervan merken we soms al. Denk aan de steeds drogere zomers, de hevigere regenval en stijgende zeespiegel. Op deze en andere gevolgen van de klimaatverandering moeten we tijdig inspelen. Tegelijkertijd willen we met elkaar de overstap maken naar duurzame energie. Het is de bedoeling dat ons land in 2050 een duurzame energievoorziening heeft. We dragen hier zelf aan bij door bijvoorbeeld zoveel mogelijk woningen aardgasvrij te maken. Maar er zullen ook aanpassingen nodig zijn, bijvoorbeeld met windenergie, die we moeten inpassen in het landschap. Mensen in de omgeving moeten ook voordelen ervaren van geplaatste windmolens.

De economie van Nederland verduurzamen en ons groeipotentieel behouden
Nederland heeft een sterke internationale concurrentiepositie. Vanuit die positie willen we werk maken van een nieuw economisch verdienmodel dat duurzaam is en circulair. Door grondstoffen te hergebruiken in de bouw bijvoorbeeld. De overstap naar duurzame energie en het zorgen voor een gezond milieu zijn belangrijk. Ook willen we dat bedrijven zich hier goed kunnen vestigen met voldoende ruimte voor bedrijvigheid. Daarvoor is het zaak alle verschillende aspecten te betrekken die hierbij een rol spelen, zodat we duurzaam ons geld kunnen blijven verdienen.

Onze steden en regio’s sterker en leefbaarder maken
Veel mensen zijn op zoek naar een geschikte, betaalbare woning. We willen graag wonen in een prettige omgeving. Een omgeving met voldoende groen en met aandacht voor onze veiligheid en gezondheid. Denk bijvoorbeeld aan groen en fonteinen op plekken waar het erg warm kan worden (hittestress). Tegelijkertijd is het belangrijk dat de woningen goed bereikbaar zijn door goede fiets- en wandelpaden en aansluiting op het wegennet en het openbaar vervoer. Kortom, het gaat niet alleen om voldoende woningen, maar ook om een aantrekkelijke woonomgeving.

Het landelijk gebied toekomstbestendig ontwikkelen
In sommige regio’s staan de natuurlijke systemen en het landschap onder druk. Soms is daar sprake van een verzakkende bodem, onder meer door een te laag waterpeil. Als we het waterpeil omhoog brengen, kan dat gevolgen hebben voor de landbouw en de veeteelt. In sommige gebieden wordt het dan misschien logischer om duurzame energie te produceren in plaats van voedsel. Tegelijkertijd willen we de kwaliteiten van het landschap graag behouden om te kunnen recreëren en ook vanwege ons cultureel erfgoed.

3. Hoe helpt de Nationale Omgevingsvisie bij het wegen van belangen en maken van  keuzes?

De vraagstukken die we met elkaar moeten aanpakken spelen nationaal, regionaal en lokaal. In de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) staan de keuzes op nationaal niveau. Welke belangen vinden we met elkaar zo belangrijk dat ze op nationaal niveau geregeld moeten worden of in ieder geval een richting mee moeten krijgen?

Op basis van drie uitgangspunten helpt de NOVI bij het wegen van belangen en maken van keuzes. De rijksoverheid doet dit niet alleen. In veel gevallen ligt de verantwoordelijkheid bij gemeenten en/of provincies.

Uitgangspunten (afwegingsprincipes)
·         Slimme combinaties maken waar dat mogelijk is
·         De kenmerken van het gebied centraal stellen
·         Niet uitstellen of doorschuiven

Slimme combinaties waar dat kan
In eerste instantie proberen we met elkaar slimme combinaties te maken van functies en soms botsende belangen te koppelen. Een parkeergarage die ook dienst doet als waterberging bijvoorbeeld, woningen en bedrijven met zonnepanelen op het dak en nieuwe vormen van landbouw, die meer rekening houdt met de natuur.

Het gebied staat centraal
Niet overal zijn combinaties mogelijk en dan zijn scherpe keuzes nodig. We nemen dan het gebied als uitgangspunt. Wat zijn de specifieke kenmerken van het gebied? Je kijkt onder andere naar welke sectoren de economie dragen, wat de huidige omgevingskwaliteit is (natuur, erfgoed, milieu, landschappelijke schoonheid), waar mensen wonen, recreëren en werken en welke maatschappelijke initiatieven er leven.

Het gaat om het gebied, met zijn eigen karakteristieken. Door het gebied als uitgangspunt te nemen bij de keuze, kun je aansluiten bij de kwaliteiten ervan.

Niet uitstellen of doorschuiven
Het derde uitgangspunt is het niet uitstellen van beslissingen of het doorschuiven ervan naar volgende generaties of naar onze buurlanden.

4. Wat hebben de Nationale Omgevingsvisie en de Omgevingswet met elkaar te maken?

De Nationale Omgevingsvisie (NOVI) is een onderdeel van de nieuwe Omgevingswet. Met de Omgevingswet bundelt de overheid de regels voor ruimtelijke ontwikkeling en maakt ze eenvoudiger. Minder regels en meer vertrouwen in de mensen die ermee werken. Met ruimte om lokale initiatieven mogelijk te maken en oplossingen op maat te creëren.

De Omgevingswet verplicht het Rijk tot een strategische visie op de fysieke leefomgeving. Het doel is om alle onderdelen van de fysieke leefomgeving met elkaar in samenhang te brengen. Ook gemeenten en provincies maken een omgevingsvisie vanwege deze nieuwe wet.

Omgevingsagenda’s
De nationale, provinciale en gemeentelijke omgevingsvisies moeten natuurlijk goed op elkaar aansluiten. Die uitwerking gebeurt in Omgevingsagenda’s. Op die manier moet wat het Rijk en de andere overheden doen in de fysieke leefomgeving op elkaar aansluiten en elkaar versterken. Uiteraard is het betrekken van maatschappelijke organisaties en burgers van groot belang bij de ontwikkeling van de Omgevingsagenda’s. Zo pakken we de vraagstukken waar we in Nederland voor staan samen aan.

 

Planning

Het Ontwerp van de NOVI is in juni 2019 verschenen. Er is ook een online ontwerp-NOVI beschikbaar, via www.ontwerpnovi.nl. De periode van officiële ter inzage legging was van 20 augustus 2019 t/m 30 september 2019. In die periode konden zienswijzen worden ingediend. Ook was er in die periode een informatieronde langs alle provincies. Geïnteresseerden verdiepten zich daar verder in de materie en spraken met leden van het NOVI-team en betrokkenen bij de planMER. De NOVI verschijnt naar verwachting na de zomer van 2020.

Via www.denationaleomgevingsvisie.nl blijft u op de hoogte van de laatste ontwikkelingen.

Lees het laatste nieuws

Mee praten? Dat kan op het Forum

Volg de NOVI ook op twitter